It looks like you are using an older version of Internet Explorer which is not supported. We advise that you update your browser to the latest version of Microsoft Edge, or consider using other browsers such as Chrome, Firefox or Safari.

22-02-2023 10:36

Codzienny ból głowy może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie, zwłaszcza jeśli utrzymuje się mimo stosowania środków przeciwbólowych. Wśród przyczyn jego powstania wymienia się m.in. toczący się w organizmie stan zapalny, choroby naczyń, zwyrodnienie kręgosłupa i migrenę.

Ból głowy jest jednym z najczęściej spotykanych objawów w praktyce lekarza rodzinnego. Badania pokazują, iż w ciągu całego swojego życia zgłasza go nawet 90% ogólnej populacji, a w ciągu roku doświadcza go około 50% ludzi. Niezwykle uciążliwy jest codzienny ból głowy, który dotyczy około 5% populacji. Staje się męczący i frustrujący, zwłaszcza jeśli objawy nie ustępują.

Codzienny ból głowy – czym jest CDH?

Przewlekły codzienny ból głowy (z ang. chronic daily headache, CDH) to zespół objawów, który charakteryzuje się występowaniem dolegliwości bólowych głowy częściej niż 15 razy w miesiącu, a czas ich trwania wynosi więcej niż 4 godziny na dobę1. Zdania co do długości utrzymywania się bólu w CDH są różne. Jedni przyjmują co najmniej 3 miesiące, inni pół roku. Typowa jest dla niego znaczna oporność na leczenie. 

W zależności od przyczyn powstania, codzienny ból głowy podzielono na pierwotny i wtórny. Zwykle jest to ból samoistny. Szacuje się, że w około 5% przypadków stanowi objaw innej choroby.

Codzienny ból głowy

Codzienny ból głowy – jakie są przyczyny bólów pierwotnych?

Główną przyczyną pierwotnych częstych bólów głowy jest migrena przewlekła. Zwykle zamienia się w nią niepoprzedzona tzw. aurą (nudności, światłowstręt, wrażliwość na dźwięk, plamy świetlne i mroczki przed oczami) migrena epizodyczna. Przekształcenie migreny w postać przewlekłą może być związane z nadużywaniem leków przeciwbólowych. W tym przypadku codzienny ból głowy odczuwany jest głównie w skroniach.

Inną częstą przyczynę CDH stanowi przewlekła postać bólu typu napięciowego, który związany jest zazwyczaj z doświadczaniem silnego stresu, zaburzeniami psychicznymi bądź zmęczeniem. W tym przypadku dolegliwość zlokalizowana jest z tyłuna potylicy, choć może też obejmować przód w okolicy czoła. Ból ten opisywany jest jako uciskający, rozpierający i tępy. Nie towarzyszą mu inne objawy.

Codzienny ból głowy – jakie są przyczyny bólów wtórnych?

Ciągłe bóle głowy o charakterze wtórnym bywają objawem wielu chorób. Mogą pojawić się w przebiegu schorzeń kręgosłupa w odcinku szyjnym. Wówczas stwierdza się zazwyczaj codzienny ból głowy z rana po przebudzeniu. Promieniuje on do karku i w kierunku barków. Nasila się podczas schylania lub ruszania głową.

Codzienny ból z tyłu głowy może być też przejawem nadciśnienia tętniczego. Ból jest zwykle pulsujący i towarzyszą mu zawroty głowy, nudności, problemy z widzeniem, szum w uszach, zaczerwienienie twarzy i uderzenia gorąca. Warto jednak pamiętać, że często nadciśnienie tętnicze nie daje objawów w postaci bólu głowy i jest całkowicie nieme klinicznie. Wspomniane dolegliwości towarzyszące mogą występować przy bardzo wysokich wartościach ciśnienia tętniczego i, co ważne - pacjent może wymagać wówczas interwencji lekarskiej.

Za powstanie CDH odpowiadać mogą także:

  • bóle pourazowe, których najczęstszą przyczyną jest kontuzja, wypadek komunikacyjny lub inny uraz. Ból głowy jest często następstwem urazów m.in. odcinka szyjnego kręgosłupa;
  • przewlekłe zapalenie zatok - następstwem tego stanu jest obrzęk i przerost błony śluzowej, a nawet powstawanie polipów. Ból głowy wywoływany jest właśnie ciśnieniem i obrzękiem w zatokach;
  • guz mózgu, który w zamkniętej przestrzeni jamy czaszki powoduje wzrost ciśnienia, objawiający się bólem głowy2.

Pojawienie się codziennych dolegliwości może mieć także związek z depresją. Wówczas długotrwałe bóle głowy zakłócają zdolność do prowadzenia zdrowego trybu życia. W szczególny sposób do powstania tych dolegliwości przyczyniają się pojawiające się przy depresji zaburzenia snu, diety oraz rozdrażnienie.

Codzienny ból głowy – co się do niego przyczynia?

Analiza przypadków chorobowych wskazuje, że osoby cierpiące na CDH częściej zmagają się z innymi przewlekłymi schorzeniami niż te, których ta przypadłość nie dotyczy. Stwierdzono również, że codzienny ból głowy występuje nawet 5 razy częściej u osób z nadmierną masą ciała3. Może też być wynikiem nadużywania kofeiny, alkoholu oraz nikotynizmu i braku snu. Nie ma za to ograniczeń wiekowych – doświadczają go zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci.

Codzienny ból głowy – jak sobie z nim radzić?

Występujący codziennie ból głowy ma negatywny wpływ na jakość życia i sprawia spore trudności terapeutyczne. Leczenie przewlekłego bólu głowy jest trudne i często mało satysfakcjonujące. Najlepsze efekty przynosi ścisła współpraca pacjenta z lekarzem i zmiana trybu życia, by wyeliminować czynniki mogące leżeć u podstaw problemu. Gdy przyczyną są choroby współistniejące, podstawą jest ich wyleczenie lub takie ich ustawienie farmakologiczne, by zmniejszyć ryzyko pojawienia się bólu głowy. W przypadku polekowego bólu głowy konieczne jest odstawienie środków przeciwbólowych.

Ból głowy niebędący chorobą samą w sobie wymaga leczenia przyczynowego, czyli zwalczenia choroby objawiającej się w postaci CDH. W przypadku bólów pierwotnych najczęściej używa się farmakoterapii. U części chorych sprawdzają się leki nie kojarzone powszechnie z działaniem przeciwbólowym, np. leki przeciwpadaczkowe4. O takim leczeniu zawsze decyduje lekarz w porozumieniu z pacjentem. 

Niektórzy specjaliści w leczeniu codziennego bólu głowy podkreślają rolę psychoterapii i stosowanie technik relaksacyjnych. W ostatnim czasie wzrosło też zainteresowanie stymulacją nerwów potylicznych (ONS), jako metodą leczenia CDH w przebiegu pierwotnych bólów głowy5.

Zobacz także: Ból głowy z prawej strony – jakie może mieć podłoże?

KETO/287/08-2020

Bibliografia:

1. D.W. Dodick, Chronic daily headache, „The New England Journal of Medicine”, 2006, t. 354, s. 158–165.
2. A. Prusiński, Bóle głowy – wybrane problemy, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 2008, t. 4, nr 1, s. 9–14.
3. M.A. Koenig, J. Gladstein, R.J. McCarter i wsp., Chronic daily headache in children and adolescents, „Headache”, 2002, t. 42, s. 491–500.
4. A. Katarzyńska, I. Domitrz, Codzienny przewlekły ból głowy – historia, epidemiologia, klinika i przyszłość, „Neurologia i Neurochirurgia Polska”, 2009, t. 43, nr 2, s. 155–161.
5. N.J. Wiendels, A. Knuistingh-Neven, F.F. Rosendaal i wsp. Chronic frequent headache in general population, „Cephalalgia”, 2006, t. 26, s. 1432–1434.

Curated Tags

Przeczytaj również

Najczęstsze pytania

Zobacz także