It looks like you are using an older version of Internet Explorer which is not supported. We advise that you update your browser to the latest version of Microsoft Edge, or consider using other browsers such as Chrome, Firefox or Safari.

06-04-2023 18:19

Kłujący ból brzucha to dolegliwość o szerokim spektrum przyczyn. Nieprzyjemny stan mogą powodować zarówno zaburzenia na tle gastrycznym, ginekologicznym, jak i nerwowym. Zdarza się również, że to objaw zapalenia płuc, a nawet zawału serca.

Kłujący ból w prawym boku czy pod żebrami nie zawsze musi wzbudzać niepokój, choć często nawracające ataki lub takie, które pojawiają się w towarzystwie dodatkowych dolegliwości, powinny być skonsultowane z lekarzem. Doraźnie takie stany można łagodzić domowymi sposobami.

Co najczęściej wywołuje kłujący ból brzucha?

Kłujący ból w brzuchu jest dość powszechną, ale mało charakterystyczną dolegliwością. Nieprzyjemny stan może pojawić się z wielu różnorodnych przyczyn – od fizjologicznych zmian dotyczących faz cyklu miesięcznego, przez niegroźne dla zdrowia niestrawności czy wzdęcia, aż po poważne choroby układu pokarmowego, moczowo-płciowego i krążenia wymagające specjalistycznego leczenia. W zależności od przyczyny, kłucie może być odczuwane w różnych częściach brzucha. Ze względu na liczbę znajdujących się w obrębie jamy brzusznej narządów, wskazanie dokładnej lokalizacji nie zawsze pozwala na ustalenie przyczyny, dlatego w różnicowaniu bólu istotne są też objawy towarzyszące. 

Za kłujący ból brzucha w okolicy pępka, po bokach i pod żebrami najczęściej odpowiadają zaburzenia związane z pracą żołądka, dwunastnicy, wątroby i trzustki. Jelito cienkie i część jelita grubego powodują dyskomfort i kłujący ból pod pępkiem. Z kolei za kłujący ból podbrzusza zwykle odpowiada dalsza część jelita grubego oraz drogi moczowo-płciowe. Kłujący ból brzucha w różnych miejscach to jedna z cech charakterystycznych kolki, czyli napadu ostrych skurczy mięśni gładkich budujących ściany narządów posiadających światło lub kanał, jak jelita, drogi żółciowe czy moczowody. Kolka jelitowa może być wywołana wieloma czynnikami, w tym kamieniami kałowymi i ciałem obcym. 

Często, przede wszystkim ze względu na niedojrzałość flory bakteryjnej przewodu pokarmowego oraz zaburzenia motoryki jelit i wydzielania enzymów trawiennych1, dokucza też niemowlętom między 3 a 12 miesiącem życia. Kolka nerkowa z kolei wiąże się z zablokowaniem odpływu moczu z nerek, najczęściej przez kamienie nerkowe lub ucisk zewnętrzny moczowodów. Za kłujący ból brzucha po prawej stronie odpowiada zwykle kolka wątrobowa, zwana też żółciową. Dolegliwości związane są z zaburzeniami mechanizmu odprowadzania żółci z pęcherzyka żółciowego. Ból nie tylko jest kłujący, ale też silny i nagły z tendencją do promieniowania w kierunku śródbrzusza, pachwin, a nawet łopatki. Często pojawia się po tłustym posiłku oraz w trakcie wysiłku fizycznego o charakterze wstrząsowym2.

Kłujący ból brzucha infografika

Kłujący ból w okolicy pępka i nadbrzusza

Kłujący brzuch pod pępkiem często stanowi efekt stanu zapalnego żołądka. Dolegliwości mogą pojawiać się kilka godzin po posiłku (najczęściej w nocy) lub po spożyciu toksycznych substancji. W wyniku zdarzenia pojawia się dodatkowo uczucie pełności w brzuchu i niestrawność, nudności, poty, a nawet wymioty. Zdecydowanie bardziej nieprzyjemny, a ponadto niebezpieczny bywa pęknięty wrzód żołądka czy dwunastnicy bądź rozwarstwiający się tętniak aorty brzusznej. 

Jeśli kłujący ból przybiera z czasem na sile i zlokalizowany jest pod żebrami z lewej strony i w klatce piersiowej, może oznaczać zapalenie trzustki3. Występujący natomiast z produktywnym kaszlem, spłyceniem oddechu, dreszczami i gorączką sugeruje zapalenie lewego płuca. Kłujący ból po lewej stronie brzucha w towarzystwie ucisku zamostkowego i uczucia lęku u osób, które do tej pory nie skarżyły się na problemy gastryczne, a walczą z otyłością lub chorobą wieńcową, może wskazywać na zawał serca. Również kłujący ból nad pępkiem w ciąży może sugerować problemy natury trawiennej, ale pojawienie się go w dolnych partiach w I trymestrze prawidłowo przebiegającej ciąży jest naturalnym zjawiskiem4.

Kłujący ból w dole brzucha

Na kłujący ból w okolicy podbrzusza często skarżą się kobiety z endometriozą, zwłaszcza przed owulacją i miesiączką, a także po odbyciu stosunku seksualnego. Silny ból podbrzusza jest także charakterystyczny dla stanu zapalnego przydatków i zrostów pooperacyjnych. Pojawiający się z kolei w towarzystwie plamienia, krwawienia i gorączki, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży, może świadczyć o poronieniu. Kłujący ból macicy bywa także wynikiem skurczów jej mięśniówki i uwrażliwienia przydatków na bodźce spowodowane zmianami hormonalnymi o okresie menstruacji. Dolegliwości tego typu mają tendencję do promieniowania w kierunku pachwin i krzyża, ale ustępują po 1–2 dniach od rozpoczęcia miesiączki5

Nieprzyjemny stan odczuwany w okolicach podbrzusza może być spowodowany atakiem kamicy nerkowej, zapalenia nerek, zapalenia pęcherza moczowego i różnorodnych infekcji układu moczowego. Jedną z dolegliwości odczuwanych w dole brzucha, na którą skarżą się z kolei mężczyźni, to zapalenie gruczołu krokowego. Ostry stan zapalny charakteryzuje się gwałtownym postępem. Przyczyną zjawiska jest infekcja bakteryjna stercza pochodzenia zewnętrznego z okolic ujścia cewki moczowej, choć zapaleniu gruczołu krokowego sprzyjają również czynniki takie jak przerośnięta prostata, zwężenie cewki moczowej, resekcja prostaty czy cystoskopia. Poza bólem, który promieniuje do nasady prącia, odbytu, a nawet dolnego odcinka kręgosłupa, pojawiają się problemy związane z mikcją i erekcją6.

KETO/045/05-2021

Bibliografia:

  1. K. Wrotek, Choroby układu pokarmowego. Lekarz rodzinny, Septem, Gliwice 2013.
  2. J. Górnicka, Choroby układu pokarmowego, Biblioteka Zdrowia, AWM 2019.
  3. J. Górnicka, Choroby układu pokarmowego, Biblioteka Zdrowia, AWM 2019.
  4. K. Staszak, Endometrioza, Mando, Kraków 2020.
  5. K. Staszak, Endometrioza, Mando, Kraków 2020.
  6. A. Borkowski, Urologia. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL, Warszawa 1999.

 

Curated Tags

Przeczytaj również

Najczęstsze pytania

Zobacz także