Zapalenie stawu biodrowego może mieć różne przyczyny. Na wystąpienie schorzenia mają wpływ czynniki bakteryjne, wirusowe i reumatologiczne. Zdarza się także, że nie można jednoznacznie określić, co doprowadziło do rozwoju schorzenia. Zapalenie stawu biodrowego wymaga odpowiedniego leczenia.
Staw biodrowy jest stawem kulistym. Tworzy go głowa kości udowej wraz z panewką stawu biodrowego kości miednicznej. Jest on otoczony grubą i mocną torebką stawową, która jest dodatkowo wzmocniona przez więzadła uniemożliwiające nadmierne ruchy kończyny dolnej. Jego powierzchnię pokrywa chrząstka szklista – tkanka odporna na ścieranie, która ma zdolność do remineralizacji. Staw biodrowy umożliwia prostowanie, zginanie, przywodzenie, odwodzenie, obwodzenie i rotację uda. Jest to jeden z największych stawów w organizmie człowieka [1].
Zapalenie stawu biodrowego
Zapalenie stawu to grupa schorzeń, które charakteryzują się występowaniem procesu zapalnego w tkankach. Prowadzą one do uszkodzenia stawu. Są one również jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności, poważnych ograniczeń w funkcjonowaniu, konieczności zrezygnowania z pracy zawodowej, zmniejszonej mobilności oraz pogorszenia się jakości życia.
Zapalenie stawu biodrowego może wystąpić u dorosłych i dzieci. Jest ono przyczyną występowania bólu w jego obszarze, która nie jest związana z urazem mechanicznym [2]. Przebieg schorzenia zależy w głównej mierze od tego, jaki czynnik doprowadził do jego wystąpienia.
Jakie są przyczyny zapalenia stawu biodrowego?
Możliwe przyczyny zapalenia stawu biodrowego to:
- infekcja bakteryjna [2],
- infekcja wirusowa [2],
- procesy autoimmunologiczne [3],
- urazy mechaniczne [4].
U dzieci najczęściej obserwuje się przemijające zapalenie stawu biodrowego. Jego przyczyna nie została do końca poznana. Zaobserwowano jednak, że poprzedza go infekcja górnych dróg oddechowych o podłożu bakteryjnym lub wirusowym. Większość przypadków zachorowania ma miejsce jesienią. Przemijające zapalenie stawu biodrowego występuje głównie u dzieci w wieku 2–9 lat. Zdecydowanie częściej chorują chłopcy (nawet 2–4 razy częściej niż dziewczynki) [2].
U bardzo małych dzieci (przed 2 rokiem życia) zdarza się ostre ropne krwiopochodne zapalenie stawu biodrowego. Rozwija się ono w następstwie przeniesienia bakterii do kości drogą krwi. Uważa się, że możliwym pochodzeniem drobnoustrojów jest błona śluzowa górnych dróg oddechowych lub skóra. Ostre ropne krwiopochodne zapalenie stawu biodrowego często występuje z zapaleniem kości [2].
Zapalenie stawu biodrowego można zaobserwować w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) [3]. Jest to choroba o podłożu autoimmunologicznym. Zaburzenia ze strony układu immunologicznego powodują, że organizm produkuje przeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom. Zajęcie stawu biodrowego w przebiegu RZS częściej obserwuje się u mężczyzn, niż u kobiet [3].
Ta grupa schorzeń może być powikłaniem urazu mechanicznego. Najczęściej dochodzi do niego na skutek złamania panewki stawu biodrowego lub głowy kości udowej. Zaobserwowano, że stan zapalny dotyczy nawet 20% pacjentów, którzy doznali tego typu urazu [4].
Jeśli objawy wskazują na zapalenie stawu biodrowego, konieczna jest konsultacja ze specjalistą w celu zdiagnozowania dokładnej przyczyny, a także dobrania właściwej metody leczenia.
Jakie są objawy zapalenia stawu biodrowego?
Objawy zapalenia stawu biodrowego zależą od przyczyny, która go wywołała. Dolegliwości pojawiają się nagle lub stopniowo. Mogą dotyczyć tylko jednej strony ciała lub być odczuwane w obu stawach [5].
Możliwe objawy zapalenia stawu biodrowego to [2, 3, 5]:
- ból w okolicy stawu o różnym stopniu nasilenia,
- utrudnienia w wykonywaniu ruchów,
- ograniczenia w poruszaniu się,
- powolny chód i stawianie małych kroków,
- utykanie,
- podwyższona temperatura ciała,
- cieplejsza skóra w okolicy stawu objętego zapaleniem,
- obrzęk okolicy stawu objętego procesem zapalnym,
- osłabienie mięśni.
W zapaleniu stawów biodrowych zdarza się, że dolegliwości promieniują do pachwiny lub kolana, a także do okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa. W diagnostyce stosuje się metody obrazowania takie jak: zdjęcie rentgenowskie (RTG), badanie ultrasonograficzne (USG) lub rezonans magnetyczny [2].
Jak leczyć zapalenie stawu biodrowego?
Leczenie zapalenia stawu biodrowego zależy od przyczyny, która go wywołała, dlatego konieczna jest konsultacja objawów z lekarzem. Terapia obejmuje metody farmakologiczne i niefarmakologiczne. Zwykle stosuje się leki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym (np. należące do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych NLPZ). Niekiedy konieczna jest antybiotykoterapia [2].
W leczeniu zapalenia stawu biodrowego dużą rolę odgrywa odciążenie stawu objętego procesem zapalnym. W tym celu pacjentom zalecane jest leżenie i odpoczynek. Przy poruszaniu się można skorzystać z różnego rodzaju pomocy, np. kul ortopedycznych. W niektórych przypadkach może być wskazany wyciąg pośredni (nazwa sposobu leczenia, ale też określenie sprzętu rehabilitacyjnego. Wyciąg pośredni ma zastosowanie w nastawianiu złamań i zwichnięć, ale także korygowaniu zniekształceń i wad postawy oraz właśnie odciążaniu urażonych stawów) [2].
KETO/043/05-2021
